Ο ανεξάρτητος, μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός Oxygono διοργάνωσε σε συνεργασία με τον Δήμο Πάφου το δεύτερο μέρος της διαδικτυακής συζήτησης PAPHOS 2040 με τίτλο «Η μετάβαση της Πάφου στην ψηφιακή εποχή. Δημιουργώντας οικοσύστημα καινοτομίας και έρευνας».
Η συζήτηση διεξήχθη την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου στις 18.00 και προβλήθηκε στις σελίδες των διοργανωτών στο Facebook και στο κανάλι YouTube του Oxygono.
Στην συζήτηση συμμετείχαν οι: Φαίδωνας Φαίδωνος (Δήμαρχος Πάφου), Κυριάκος Κόκκινος (Υπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής), Γεώργιος Στύλιος (Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Ελληνικής Δημοκρατίας) και Αγγέλα Παναγιώτου (Διευθύντρια Κέντρου Καινοτομίας IDEA). Την συζήτηση συντόνιζε ο Σάββας Χατζηχριστοφής (Αναπληρωτής Καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης και Πρόεδρος Τμήματος Πληροφορικής Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου).
1η Θεματική: Όραμα και στόχοι.
Ο κ Φαίδωνος ανέφερε πως κοινή διαπίστωση είναι ότι δεν μπορούν οι πυλώνες της οικονομίας και του τουρισμού να απορροφήσουν τους νέους πτυχιούχους. Είπε ακόμη πως στην περιοχή που ζούμε χρειάζεται να διαδραματίσουμε αυτό το ρόλο που λέμε για την Κύπρο ότι βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι, η τελευταία χώρα της Ευρώπης προς τη Μέση Ανατολή. Υπάρχουν, είπε, δυνατότητες και αν μιλούμε για την νέα εποχή είναι γύρω από την Καινοτομία και την Έρευνα. Πρόσθεσε ακόμη πως δεν μπορεί τα αστικά κέντρα να δεχτούν άλλους πληθυσμούς αν δεν μπουν στην ψηφιακή εποχή και αν δεν μπορούν να βιώσουν αυτές τις νέες τεχνολογίες. Παραδέχτηκε ότι όταν αναλάμβανε αυτή την προσπάθεια βρίσκονταν σε μια έρημο χωρίς να υπάρχει ψηφιακή υποδομή ούτε άλλα συναφή έργα. Με υπομονή ωστόσο, συνέχισε, πέντε χρόνια μετά, η Πάφος είναι στην ευχάριστη θέση να βρίσκεται στην πρωτοπορία στην Κύπρο και να υλοποιεί συγκεκριμένα έργα, όπως Data Center, Ανάπτυξη και Συντήρηση Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) και άλλα. Τόνισε δε ότι γίνεται προσπάθεια να λειτουργήσει η Πάφος ως Περιφερειακό Κέντρο Καινοτομίας και Έρευνας.
Ο κ Στύλιος σημείωσε ότι στην Ελλάδα η ψηφιακή πολιτική μέχρι πριν από 1 χρόνο ήταν σκορπισμένη σε διαφορετικά Υπουργεία και μετά από πρωτοβουλία δημιουργήθηκε το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, μέσα από το οποίο περνάνε όλα τα θέματα ψηφιακής πολιτικής. Συνέχισε λέγοντας πως πριν την δημιουργία του υπουργείου, η ψηφιακή πολιτική στην Ελλάδα ήταν σε πρωταρχικό στάδιο, αλλά λόγω της πανδημίας πολλά ψηφιακά έργα αναγκάστηκαν να έρθουν στο προσκήνιο, πράγμα που είχε σαν άμεση συνέπεια οι πολίτες να έχουν ανάγκη να εφαρμόσουν και να χρησιμοποιήσουν τις ψηφιακές εφαρμογές τις οποίες διαθέτει η Πολιτεία και το Κράτος. Το κράτος χρειάστηκε να επέμβει στην επιτάχυνση της ψηφιακής πολιτικής για να βοηθήσει με το σύστημα της τηλεκπαίδευσης στα σχολεία. Χρειάστηκε επίσης να δημιουργήσει τις διαδικτυακές πύλες e-gov.gr, μέσα από το οποίο παρέχονται πάνω από 1000 υπηρεσίες στους πολίτες, και emvolio.gov.gr, στο οποίο η Ελλάδα πρωτοπόρησε γιατί ήταν η μεγαλύτερη εφοδιαστική άσκηση της χώρας τα τελευταία 70 χρόνια την οποία χρησιμοποίησε για να οργανωθεί και δίνει παράδειγμα σε άλλες χώρες για ψηφιακή πολιτική.
Ο κ Κυριάκος Κόκκινος, τόνισε ότι το νέο μοντέλο της Έρευνας και της Καινοτομίας, σημαίνει Ανταγωνιστικότητα της χώρας και κοινωνική ευημερία. Ο κ Κόκκινος αναφέρθηκε στο μεγάλο ποσοστό των πτυχιούχων που μένει στο εξωτερικό και δεν επιστρέφει ποτέ στην Κύπρο, σημειώνοντας ότι μπορούμε να κτίσουμε πάνω στη διασπορά και είναι σημαντικό να τους δώσουμε κίνητρα. Επεσήμανε πως η πράσινη ανάπτυξη αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και αναγκαιότητα ταυτόχρονα σ’ όλο τον κόσμο, σημειώνοντας πως η Πάφος έχει την ευκαιρία αυτή την στιγμή μέσα από Pafos Innovation Institure και μέσα από τις πρωτοβουλίες της έξυπνης πόλης να επενδύσει στην πράσινη ανάπτυξη. Πρόσθεσε πως η καλύτερη λύση για αυτή την επένδυση είναι να δοθούν αντικείμενα έρευνας απ’ όλους τους τομείς, θετικών και ανθρωπιστικών επιστημόνων που να επιφέρουν όφελος προς την ίδια την πόλη για μία ισορροπημένη ανάπτυξη.
Η κα Αγγέλα Παναγιώτου, συμφώνησε με την δήλωση του Δήμαρχου Πάφου ότι ο τομέας της Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας μπορεί να καταστεί ως ο τρίτος πυλώνας της χώρας. Ένας πολύ ισχυρός πυλώνας όχι μόνο για την οικονομία αλλά και για να κρατήσει τους νέους στην χώρα τους. Με βάση τα στατιστικά δεδομένα, οι αιτήσεις για νέες επιχειρήσεις κάθε χρόνο στην Κύπρο έχουν υπερδιπλασιαστεί. Το 2016 είχαν σημειωθεί 68 νέες αιτήσεις και σήμερα αυτός ο αριθμός έχει φτάσει τις 163 αιτήσεις, καταλήγοντας ότι στην Κύπρο βρίσκονται περίπου 150-200 start-up εταιρείες. Η κα Παναγιώτου υπογράμμισε το εντυπωσιακό ενδιαφέρον από άλλες χώρες για να ξεκινήσουν στην Κύπρο την επιχείρηση τους, επιβεβαιώνοντας ότι και οι υπόλοιπες χώρες αντιλαμβάνονται την Κύπρο ως μία γέφυρα μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής. Ένα από τα πολύτιμα συστατικά για την ανάπτυξη των start-ups είναι η δημιουργία περισσοτέρων corporate partnerships για να φέρουν τον επιχειρηματικό κόσμο πιο κοντά. Βασικό και σημαντικό είναι τα πολύτιμα και επιθυμητά αγαθά πάντα να μετακινούνται στην πραγματική οικονομία, με την μορφή νέων θέσεων εργασίας, νέων δραστήριων εταιρειών, επέκταση στο εξωτερικό, με δημιουργία νέων ωφέλιμων αγαθών και υπηρεσιών στην διάθεση του πολίτη.
2η Θεματική: Οικοδομώντας Οικοσύστημα Καινοτομίας και Έρευνας.
Ο κ Φαίδωνος τόνισε ότι τα πανεπιστήμια της Κύπρου μόλις πρόσφατα άρχισαν να μαθαίνουν στους φοιτητές τι είναι η καινοτομία. Συνέχισε λέγοντας πως η Πάφος μπορεί να καταστεί ένα κέντρο καινοτομίας, και σε συνδυασμό με την απαραίτητη συνεργασία μαζί με την Ελλάδα μπορεί να έχει ένα στρατηγικό βάθος απέναντι και σε άλλες χώρες. Σημείωσε ότι η Ελλάδα με την Κύπρο πρέπει να σχεδιάσουν άξονας προς τα Βαλκάνια και την Μέση Ανατολή αξιοποιώντας τις στρατηγικές τους θέσεις και την υπάρχουσα αγορά. Τελειώνοντας είπε πως δύσκολα έρχονται ταλέντα και επιχειρήσεις αν δεν υπάρχουν τα σωστά υπόβαθρα και αν δεν υπάρχουν εκπαιδευτικά ιδρύματα που να πρωτοπορούν στην καινοτομία.
Ο κ Στύλιος σημείωσε πως η Ελλάδα έχει όραμα να κάνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους με το να διευκολύνει τις διαδικασίες και να κάνει το κράτος πιο σύγχρονο, πιο ευέλικτο και πιο φιλικό προς τον πολίτη, βοηθώντας και στην οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Ολοκληρώνοντας, ανάφερε ότι το ταμείο δηκτικότητας και ανάπτυξης της Ευρώπης θα δώσει στην Ελλάδα 72 δισεκατομμύρια πόρους για τα επόμενα χρόνια και το 20% θα διατεθούν για τον ψηφιακό επανασχεδιασμό του κράτους με την ελπίδα ότι θα έρθουν μεγάλες εταιρείες όπως η Google για να επενδύσουν.
Ο κ Κόκκινος ανέφερε ότι η Κύπρος έχει διανύσει μεγάλη απόσταση στον τομέα της Καινοτομίας και επιχειρηματικότητας αφού με βάση τα στατιστικά reports από το International Innovation Scorecard θέτουν την Κύπρο ως δεύτερη μετά το Ισραήλ στον τομέα της καινοτομίας και επιχειρηματικότητας. Επεσήμανε ότι το 2018 η πολιτεία, ξεκίνησε το θεσμό Επικεφαλής Επιστήμονας, όπου και ο ίδιος ήταν επικεφαλής, και ότι μέσα από αυτό τον μηχανισμό βρέθηκε πλήρως το μοντέλο λειτουργίας της έρευνας και της μετεξελίξεις της έρευνας σε Καινοτομία και σε Επιχειρηματικότητα.
Η κα Παναγιώτου σημείωσε ότι ένα από τα πρώτα θετικά βήματα που έγιναν για να ξεκινήσει ένα πιο θετικό περιβάλλον για νεοφυείς εταιρείες ήταν ο θεσμός Επικεφαλής Επιστήμονα. Πρόσθεσέ ότι αυτή την στιγμή βρισκόμαστε απέναντι από ένα μεγάλο έργο, που είναι η ωρίμανση ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, δηλαδή πως μια ιδέα από το χαρτί μπορεί να γίνει μια πραγματική επιχείρηση. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε στην Κύπρο, σημείωσε, είναι ότι η καινοτόμος επιχειρηματικότητα είναι ανάγκη, αφού μπορεί να καταστεί ως μια ανεξάντλητη πλούτο-αναπαραγωγική πηγή. Έπειτα αναφέρθηκε στο ότι πρέπει να υπάρξει οικονομική ενίσχυση στις νεοφυείς επιχειρήσεις και να προσφερθούν εργαλεία στήριξης εκκολαπτηρίων. Σημείωσε δε ότι για το καλωσόρισμα επιτυχημένων start-ups και πιο ώριμων ιδεών στο άμεσο μέλλον, η καλλιέργεια της κουλτούρας πρέπει να ξεκινήσει από μικρότερες ηλικίες.
3η Θεματική: Ο ρόλος του πολίτη στο οικοσύστημα καινοτομίας και έρευνας.
Ο κ Φαίδωνος ξεκίνησε λέγοντας πως ο τρίτος πυλώνας θα φέρει νέες θέσεις εργασίας, ψηλότερο μορφωτικό επίπεδο και θα μαζευτούν νέα παιδιά που τους αρέσει να καινοτομούν. Σε μια κοινωνία γεμάτη από αυτούς τους ανθρώπους ο συντηρητισμός υποχωρεί και γίνεται μια κοινωνία η οποία της αρέσει το καινούργιο και υποδέχεται πιο εύκολα νέες ιδέες. Αν καταφέρει η Κύπρος σαν μικρή χώρα να έχει τέτοια οικοσυστήματα τότε θα αλλάξει η ποιότητα ζωής των πολιτών.
Τόνισε επίσης ότι μια έξυπνη και ψηφιακή πόλη μπορεί να οδηγήσει στην καταγραφή των απόψεων του κόσμου σε πραγματικό χρόνο, και πως η δημοκρατία θα αναγεννηθεί όταν η τεχνολογία γίνει κτήμα του μέσου πολίτη και όταν ο πολίτης θα έχει ψηφιακές δεξιότητες. Τότε θα είναι και πιο χρήσιμος γιατί η κυβέρνηση θα ξέρει τι θέλει, πότε το θέλει, και, πως θα του δοθεί πιο αποτελεσματικά αυτή η δεξιότητα. Η ψηφιακή πόλη θα βοηθήσει στην ωρίμανση της κοινωνίας, θα είναι πιο ανοικτή σε αλλαγές και πιο προοδευτική. Κλείνοντας ο κ Φαίδωνος τόνισε πως αυτό το οικοσύστημα είναι κλειδί και πως μικρές χώρες σαν την Κύπρο το έχουνε ανάγκη. Θα βοηθήσει την Πάφο και γενικά την Κύπρο να μπει στην εποχή της προόδου και να εξελιχτεί σε ένα κέντρο καινοτομίας και έρευνας. Μαζί με την Ελλάδα θα μπορεί να αναβαθμίσει την θέση της σε ρόλους ισχύος και χρησιμότητας προς στις γύρω περιοχές.
Ο κ Στύλιος τόνισε πως η δημιουργία δικτύου μπορεί να γίνει παντού και είναι χρήσιμη στην σημερινή εποχή όπου επιστήμονες μπορούν να ανταλλάσουν ιδέες δημιουργώντας καινοτομία και έρευνα. Πρόσθεσε ότι η καινοτομία και η έρευνα δημιουργούν εφαρμογές που είναι χρηστικές προς τους πολίτες και πως το κράτος κάνει το ίδιο βλέποντας που είναι το πρόβλημα, μπορεί να το διαχειριστεί πολύ πιο γρήγορα μέσω του ψηφιακού κόσμου. Η καινοτομία βοηθά στο να κερδίσει κάποιος χρόνο. Αυτός ο χρόνος που κερδίζεται έχει αξία για τις οικονομίες και τις χώρες μας.
Η επιστήμη της πληροφορικής έχει προχωρήσει, έχει εξελιχτεί σε ανάλυση των δεδομένων και πλέον αντί να βλέπουμε μόνο τα δεδομένα, μπορούν να προσφερθούν και λύσεις. Στην Ελλάδα τις αξιοποιούν βλέποντας πως τις υιοθέτησαν οι άλλες χώρες και ωθούν τα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια να είναι ένα βήμα μπροστά στην καινοτομία δίνοντας τους την τεχνολογική υποδομή για να την χρησιμοποιήσουν. Τέλος, τόνισε ότι η μεγαλύτερη δύναμη της Ελλάδας είναι το ανθρώπινο δυναμικό, αρκεί να του δοθεί η χρηματοδότηση και το κατάλληλο περιβάλλον πάνω στο οποίο θα μπορεί να αναπτύξει τις δυνατότητές του.
Ο κ Κόκκινος σημείωσε ότι μέσα από προγράμματα και κονδύλια με εργαλεία τα οποία θα αναβαθμίσουμε την ψηφιακή εντιμότητα των νέων μας και του κάθε πολίτη θα έχουμε τα βασικά και πρώτα βήματα προς μια έξυπνη πόλη. Αναφέρθηκε σε δύο προγράμματα που θα ανακοινωθούν από τον επόμενο μήνα, το ένα είναι η ψηφιακή ακαδημία που απευθύνεται σε όλους τους πολίτεςκαι το δεύτερο είναι να γίνει η Κύπρος ένα technology hub για την περιφέρεια μας.
Σημείωσε ότι η πρώτη πτυχή που πρέπει να αγγίξουμε για να έχουμε βιώσιμο μέλλον για όλους είναι η παιδεία. Η δεύτερη πτυχή που πρέπει να αγγίξουμε είναι η επένδυση που κάνουμε εμείς στον εαυτό μας, στην εξειδικευμένη επανεκπαίδευση έτσι ώστε να γίνεται καλύτερη παραγωγή της δουλειάς και πιο ανταγωνιστικοί. Η Πάφος, η Κύπρος, η Ελλάδα και όλη η Ευρώπη, έχει τεράστιο brain drain προς τις χώρες όπως η Αμερική και η Κίνα. Αυτό το brain drain, εξήγησε ο κ Κόκκινος, είναι επειδή ακριβώς δεν υπάρχει η ικανότητα να παραχθεί ανταγωνιστική γνώση, και αυτό μεταφράζεται σε μη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Έπειτα στις χώρες της Ευρώπης που αυτή η γνώση είναι φανερή, είναι οι Σκανδιναβικές χώρες και η Δανία όπου εκεί οι νέοι τους μπορούν να έχουν μέλλον στις χώρες τους. Ο κ Κόκκινος σημείωσε ότι ένα από τα σημαντικά πράγματα που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη είναι ότι σήμερα το πιο ανταγωνιστικό κεφάλαιο είναι τα δεδομένα, το data. Δηλαδή, η ικανότητα να παράγεις μέσα από την παραγωγή γνώσης, να διαχειρίζεσαι και να σου ανήκουν τα data, σημαίνει και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Σήμερα στα πανεπιστήμια μας, δεν διδάσκεται η ικανότητα “to make sense out of data”, δηλαδή η ερμηνεία των δεδομένων. Ο κ Κόκκινος ολοκλήρωσε καταλήγοντας ότι και για να καταφέρουμε τα πιο πάνω, και να μπορεί ο πολίτης να αφομοιώσει τα δεδομένα πρέπει να υπάρχει η σωστή παιδεία, έτσι ώστε να βοηθήσουμε τον κάθε πολίτη να μπορεί να επεξεργαστεί σωστά την αξιοποίηση της τεχνολογίας.
Η κα Παναγιώτου σημείωσε ότι ο πυλώνας της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, μπορεί να είναι ο νέος αειφόρος οικονομικός πυλώνας. Μέσω της καινοτόμου επιχειρηματικότητας η πολιτεία θέλει να δώσει την ευκαιρία στους νέους να δημιουργήσουν και ταυτόχρονα να αποφύγει αυτό που μαστίζει πολλές χώρες, το brain drain.
Έπειτα σημείωσε ότι ένα άλλο όφελος για τους πολίτες θα είναι ότι λόγω του ότι θα επιστρέφουν οι νέοι, η Πάφος θα είναι πιο ζωντανή, πιο όμορφη. Μέσα από τον ερχομό του start-up nation η παιδεία σαν κουλτούρα θα αποκτήσει νέες δεξιότητες για νέους και πιο μεγάλους. Τέλος, μέσω αυτού του νέου πυλώνα θα υπάρξει σταδιακή ανύψωση του βιοτικού επιπέδου και της εθνικής περηφάνιας όπως αναφέρθηκε η κα Παναγιώτου, λόγω της αναβάθμισης της χώρας σε νέους μοντέρνους τομείς.
Στο στάδιο των ερωτήσεων ο κ Φαίδωνος ανέφερε ότι η Πάφος το μπορεί να δώσει επιπλέον κίνητρα, για παράδειγμα χώρους φιλοξενίας που με τις σωστές υποδομές οι άνθρωποι που έρχονται να φιλοξενηθούν με σχεδόν μηδενικό κόστος. Περαιτέρω σημείωσε ότι στον προϋπολογισμό του δήμου θα συμπεριληφθεί ένα κονδύλι περίπου 500.000 ευρώ με το οποίο θα στηρίζονται εταιρείες και ερευνητές οι οποίοι θα ήθελαν να εγκατασταθούν και να δουλέψουν από την Πάφο. Επίσης μέσω του Paphos Innovation Institute διασφαλίζεται η πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε ανθρώπους με καλές ιδέες κάτι που στην Κύπρο είναι πολύ σπάνιο και δύσκολο.
