Nicosia 2040 – Volume III: Η αναζωογόνηση του ιστορικού κέντρου της Λευκωσίας: παρελθόν, παρόν και μέλλον

Ο ανεξάρτητος, μη κερδοσκοπικός, μη κυβερνητικός οργανισμός Oxygono διοργάνωσε σε συνεργασία με το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου το τρίτο μέρος της διαδικτυακής συζήτησης Nicosia 2040 με τίτλο «Η αναζωογόνηση του ιστορικού κέντρου της Λευκωσίας: παρελθόν, παρόν και μέλλον», την Πέμπτη 22 Απριλίου 2021. Η συζήτηση προβλήθηκε στις σελίδες των διοργανωτών στο Facebookκαι στο κανάλι του Oxygono στο YouTube.

Στη συζήτηση συμμετείχαν οι: Ανδρέας Μαρκίδης (Συγκοινωνιολόγος), Μαρία Αχιλλέως (Αρχιτέκτονας Μηχανικός στο Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου) και Αθηνά Παπαδοπούλου (Ανώτερη Αρχιτέκτονας/Λειτουργός Πολεοδομίας και Υπεύθυνη γραφείου Ενιαίου Ρυθμιστικού Σχεδίου Λευκωσίας). Τη συζήτηση συντόνισε ο Γιώργος Μεσαρίτης (Πολιτικός Μηχανικός) και χαιρετισμό απηύθυνε ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης

Ο κος Γιωρκάτζης μέσω του οπτικογραφημένου του χαιρετισμού τόνισε πως ο στόχος της δημοτικής αρχής της Λευκωσίας είναι η διαμόρφωση του περιβάλλοντος και η δημιουργία των απαραίτητων ελάχιστων δομών και προϋποθέσεων που θα προσελκύσουν νέους επενδυτές για την αναζωογόνηση της πόλης σε διάφορα επίπεδα όπως στους τομείς στήριξης και προώθησης πολιτισμού, τη διατήρηση και ανάδειξη της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς καθώς και στη δημιουργία νέων υποδομών για κοινωνικές υπηρεσίες.

1η Θεματική: Η αστική αναγέννηση και βιώσιμη ανάπτυξη:

Ο κος Μαρκίδης ανέφερε ότι η εντός των τειχών Λευκωσία θα βελτιωνόταν σημαντικά από τη μη χρήση αυτοκινήτου και εισηγήθηκε τη δημιουργία χώρων στάθμευσης γύρω από την περιοχή. Πρόσθεσε ότι ένας πεζόδρομος ο οποίος θα διασχίζει το κέντρο της πόλης από την πύλη Αμμοχώστου μέχρι την πύλη Πάφου καθώς και σχέδιο δεντροφύτευσης είναι απαραίτητα.

Η κα Αχιλλέως τόνισε ότι η πραγματοποίηση του οράματος της ευρύτερης κοινωνίας για την πόλη μπορεί να επιτευχθεί με την υλοποίηση στρατηγικής η οποία λαμβάνει υπόψη τις υφιστάμενες υποδομές, αναδεικνύοντας τη ιδέα των λύσεων βασισμένων στη φύση, όπως τη διαχείριση των πλημμυρών και μεγάλων θερμοκρασιών είτε με τη παροχή σκίασης και δροσισμού, είτε με τη δημιουργία πράσινων διαδρόμων και αύξηση της βιοποικιλότητας.

Η κα Παπαδοπούλου αναφέρθηκε στην πολυπολιτισμικότητα ως ένα διαχρονικό χαρακτηριστικό της Λευκωσίας το οποίο αντικατοπτρίζεται στο δομημένο της περιβάλλον και στα χαρακτηριστικά των μνημείων της πόλης. Η διαφύλαξη αυτής της πολυχρωμίας είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες της στρατηγικής τους Δήμου και του πλάνου για ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη της Λευκωσίας 2021-2030, στο πλαίσιο διεκδίκησης πόρων από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά επενδυτικά ταμεία. Επίσης, εξήγησε ότι η προσέλκυση πανεπιστημιακών δομών και  δημιουργία φοιτητικών υποδομών μπορούν να συμβάλλουν στην αναζωογόνηση του ιστορικού κέντρου χωρίς αυτό να σημαίνει αποκλεισμό της χρήσης του σχολείου.

2η θεματική: Πολιτιστική Κληρονομιά και Αρχιτεκτονική

Ο κος Μαρκίδης αναφέρθηκε στην ιδέα του σχεδιασμού με βάση τον άνθρωπο, μια ιδέα που στοχεύει στη δημιουργία κοινότητας όπου σε 15 λεπτά θα μπορεί ένας άνθρωπος να κινείται σχολείο-μαγαζιά με τα πόδια. Στην περίπτωση της παλιάς Λευκωσίας όμως, οι δομές για αυτό το πλάνο καταστρέφονται λόγω της συνεχόμενης χρήσης αυτοκινήτων και τη μετατροπή κτιρίων σε χώρους στάθμευσης ενώ οι χώροι αυτοί θα μπορούσαν να μετατρέπονται σε πάρκα. Πρότεινε τη μετατροπή της τάφρου από χώρους στάθμευσης σε πράσινο πεζόδρομο, ώστε να αναδειχθεί η ομορφιά της και να προσελκύσει τόσο Κύπριους πολίτες όσο και τουρίστες. 

Η κα Παπαδοπούλου εξήγησε πως η διαδικασία αποκατάστασης ιστορικών κτιρίων πρέπει να γίνεται ώστε τα κτίρια να διατηρούν το χαρακτήρα τους ενώ ταυτόχρονα να είναι λειτουργικά και να προσαρμόζονται στο σύγχρονο περιβάλλον.

3η θεματική: Δραστηριότητες, Εμπειρίες και Χρήσεις Γης

Η κα Αχιλλέως συμφώνησε ότι το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας προσφέρει μια ποικιλία χρήσεων, ωστόσο ανέφερε ότι κάποιες βασικές υποδομές απουσιάζουν, όπως φαρμακεία, ιατρικά κέντρα, χώροι εκγύμνασης και δημόσια αποχωρητήρια. Πιστεύει ότι πρέπει να δίνεται σημασία πρωτίστως στη ζώνη κατοίκησης χωρίς να επηρεάζονται οι υπόλοιπες αναπτύξεις.

Η κα Παπαδοπούλου ανέφερε ότι το σχέδιο περιοχής έχει πρώτιστο μέλημα την προστασία της κατοικίας αλλά και τη διαφύλαξη της συνοχής των υπολοίπων χρήσεων. Μέσα από δημόσιες παρεμβάσεις και έργα ο δήμος συμβάλλει ώστε να προσελκύσουν το ενδιαφέρον για τις ιστορικές οικοδομές από ιδιώτες.

4η θεματική: Κοινωνία, Καινοτομία και Συμμετοχή

Ο κος Μακρίδης σημείωσε ότι η Λευκωσία βρίσκεται σε στάδιο όπου έχει ξεπεραστεί ο μαρασμός και είναι πλέον εφικτό το μέλλον να φτιαχτεί με την συμμετοχή των ίδιων των πολιτών. 

Η κα Αχιλλέως ανέφερε ότι η αναζωογόνηση μιας περιοχής χρειάζεται τη συμβολή της τοπικής κοινωνίας, τόσο των ντόπιων πολίτων όσο και των πολιτών τρίτων χωρών.