«Nicosia 2040» Volume II: «Οι μηχανισμοί αντιμετώπισης κρίσεων τύπου Covid–19 σε επίπεδο πόλης»
Η πανδημία ως καταλύτης αλλαγών στην οργάνωση της πόλης
Νίκος Νουρής: «Πρέπει να βελτιώσουμε υποδομές, θέματα που αφορούν την πολεοδομία, τους ποδηλατοδρόμους, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, το θεσμό της Πολιτικής Αμύνης»
Ελένη Μαύρου: «Οι δήμοι βοήθησαν στην ευεξία πολιτών και πρέπει να χτίσουμε πάνω σε αυτό. Αυτή η εμπειρία να μας ωθήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές».
Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης: «Είμαστε κοντά στον πολίτη, γνωρίζουμε τις ανάγκες και μπορέσαμε να ανταποκριθούμε άμεσα σε σοβαρά ανθρωπιστικά προβλήματα που δημιούργησε η πανδημία»
Δρ. Λεόντιος Κωστρίκης: «Η συνεχής εφαρμογή και επιτήρηση των μέτρων -καθαριότητα, απολύμανση δημοσίων χώρων όπως πάρκα, δημόσια κτήρια, επιχειρήσεις- είναι όπλα κατά του ιού»
Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά: «Πρώτιστης σημασίας να δημιουργήσουμε δομές ώστε και τώρα και στο μέλλον να στηρίξουμε πολυεπίπεδα τις ευάλωτες ομάδες»
Η έναρξη της συζήτησης στη Βουλή για την μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, τις επόμενες ημέρες, αναμένεται να αποτελέσει την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια για την θεσμική ενσωμάτωση των εμπειριών από τη διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού σε επίπεδο πόλης και τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η ανάγκη για την απόδοση αρμοδιοτήτων κοινωνικής πολιτικής στις τοπικές αρχές, ο καλύτερος συντονισμός/διασύνδεση κεντρικής κυβέρνησης και τοπικών αρχών για τη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και κρίσεων όπως η πανδημία του κορωνοϊού και ο νέος ρόλος της Πολιτικής Προστασίας αποτελούν διδάγματα της κρίσης, τα οποία δεν πρέπει να χαθούν. Ταυτόχρονα αναδεικνύεται για άλλη μια φορά η σημασία της κοινωνίας των πολιτών, του εθελοντισμού με τους πολίτες να καλύπτουν κενά της κρατικής μηχανής.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν στο δεύτερο μέρος της σειράς συζητήσεων για τη διαμόρφωση ενός μακροπρόθεσμου πλάνου για τη Λευκωσία, «Nicosia2040» (www.nicosia2040.org), το οποίο διοργάνωσαν διαδικτυακά, ο ανεξάρτητος, μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός Oxygono(www.oxygono.org) και το Συμβούλιο Νεολαίας Κύπρου(www.cyc.org.cy) την Δευτέρα 25 Μάϊου 2020 με θέμα «Οι μηχανισμοί αντιμετώπισης κρίσεων τύπου Covid–19 σε επίπεδο πόλης».
Ο υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, η πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής Ελένη Μαύρου, ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, ο Καθηγητής Βιολογικών Επιστημών και σύμβουλος του Υπουργείου Υγείας Δρ. Λεόντιος Κωστρίκης, και η Ειδική Παιδίατρος και σύμβουλος του Υπουργείου Υγείας Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά, σε μια διαδικτυακή συζήτηση με συντονιστή τον Καθηγητή Εκτίμησης Κινδύνου στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και Διευθυντή του Κέντρου Κινδύνων και Επιστημών Αποφάσεων (CERIDES), Δρ. Γιώργο Μπούστρα, συζήτησαν για τη ζωή στην πόλη μετά την εκδήλωση της πανδημίας. Τη συζήτηση παρακολούθησαν τουλάχιστον 10.000 άτομα μέσω του Black Lemon TV, και των σελίδων των Oxygono και Συμβουλίου Νεολαίας Κύπρου στο Facebook.
Κοινή θέση των ομιλητών ήταν ότι η πρωτόγνωρη εμπειρία που έζησε η Κύπρος πρέπει να κεφαλαιοποιηθεί και να οδηγήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές.
«Θέλουμε να μάθουμε μέσα από τις αδυναμίες μας, να γίνουμε καλύτεροι για την επόμενη φορά, που ελπίζουμε να μην υπάρξει», είπε, μεταξύ άλλων, ο κ. Νουρής. «Στο Υπουργείο Εσωτερικών», προσέθεσε, «ξέρουμε ότι πρέπει να βελτιώσουμε υποδομές, θέματα που αφορούν την πολεοδομία, τους ποδηλατοδρόμους, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, το θεσμό της Πολιτικής Αμύνης η οποία συνεισφέρει τα μέγιστα στην καταστολή και στην αντιμετώπιση, αλλά στην πρόληψη υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν και δεν ήμασταν αρκούντως έτοιμοι», είπε.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής Ελένη Μαύρου σημείωσε ότι ξεκινά και επίσημα η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης «και οι τοπικές αρχές πρέπει να αναπτύξουν τη δράση τους πέρα από αυτά που έχουμε συνηθίσει. Όλα όσα έγιναν στη διάρκεια της πανδημίας, που βρέθηκαν δίπλα στους δημότες τους, πρέπει να τα εντάξουν για τα καλά στις δράσεις τους», είπε.
Μετακινήσεις
Η υγειονομική κρίση οδηγεί σε υποχρεωτικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε στις πόλεις, με την αυτοματοποίηση να καλείται να δώσει λύσεις για την υγειονομική μας ασφάλεια.
Στην έναρξη της συζήτησης η κα. Μαύρου παρατήρησε ότι ο όρος «φυσική απόσταση» είναι πιο αντιπροσωπευτικός από τον όρο «κοινωνική απόσταση» όταν μιλάμε για πόλεις. «Οι πόλεις δεν είναι άθροισμα κτηρίων, αλλά άθροισμα ανθρώπων και οι άνθρωποι έχουν ανάγκη την κοινωνική επαφή. Οι αλλαγές που συζητούμε πρέπει να εξισορροπούν την ανάγκη για ανθρώπινη επαφή και την ανάγκη για μέτρα προφύλαξης», είπε
Η Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά ανέφερε ότι πρώτο βήμα αποτελεί η επαναξιολόγηση των αναγκών μας μέσα στην πόλη. Ως αποτέλεσμα της πανδημίας βλέπει το ενδεχόμενο η πανδημία να αποτελεί κίνητρο μετακίνησης σε μικρότερες περιοχές αλλάζοντας την πυκνότητα των πόλεων. Τέλος, η εξ αποστάσεως εργασία και εκπαίδευση λειτουργεί και έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες μετακινήσεις.
Ο Δρ. Λεόντιος Κωστρίκης εκτίμησε ότι η πανδημία αποτελεί πρόσκαιρο γεγονός που δεν θα φέρει δραστικές αλλαγές στις υφιστάμενες υποδομές μετακίνησης των πόλεων. Ωστόσο εισηγήθηκε μια σειρά από μέτρα για πιο ασφαλείς μετακινήσεις. Στα λεωφορεία ο αριθμός των επιβατών να είναι μικρότερος, ο καθαρισμός συστηματικός, με ένα καλύτερο σύστημα καθαρισμού του αέρα και κλιματισμού, και να μην υπάρχει ταπετσαρία με ύφασμα αλλά άλλο υλικό που να μπορεί να απολυμαίνεται. Η έκδοση εισιτηρίων θα πρέπει να γίνεται χωρίς επαφή με τον οδηγό. Στα ταξί να εισαχθεί η ανέπαφη πληρωμή, και διαχωριστικό με πλεξιγκλάς μεταξύ οδηγού και επιβατών. Η χρήση, δε, ιδιωτικών οχημάτων είναι ένα είδος κοινωνικής απόστασης και δεν συστήνεται η μείωση χρήσης, όσο και αν ακούγεται παράξενο, σχολίασε ο Δρ. Κωστρίκης.
Ο δήμαρχος Λευκωσίας χαρακτήρισε σημαντικές τις δημόσιες μεταφορές και εφόσον μειωθεί ο αριθμός των επιβατών θα πρέπει να προγραμματιστεί αύξηση των δρομολογίων. Παράλληλα ανέπτυξε το σχέδιο βελτίωσης της κινητικότητας στην πόλη. Σε εξέλιξη είναι εργασίες για ένα δίκτυο ποδηλατόδρομων και σύντομα θα αρχίσει να κατασκευάζεται ένας νέος ποδηλατόδρομος από το δημοτικό πάρκο μέχρι το κέντρο της πόλης, ο οποίος σχεδιάζεται να φτάσει μέχρι το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Παράλληλα ο δήμος μελετά τη δυνατότητα δημιουργίας μόνιμων ή προσωρινών πεζόδρομων, δηλαδή κάποιοι δρόμοι να κλείνουν μία ημέρα ή το Σαββατοκύριακο. Άλλοι δρόμοι μπορεί να πεζοδρομηθούν μόνιμα.
Ο υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής δεν έκρυψε ότι η εμπειρία του COVID – 19 ανέδειξε και αδυναμίες και έφερε ως παράδειγμα το Τμήμα Πολεοδομίας, στο οποίο δεν λειτούργησε η μετάβαση με ενναλακτικό ως προς το αυτοκίνητο μέσο -ποδήλατο ή πεζή διακίνηση- λόγω έλλειψης οργανωμένων ποδηλατόδρομων στο αστικό κέντρο της Λευκωσίας. Αδυναμίες καταγράφηκαν και στην τηλεργασία.
Διαχείριση μαζικών επειγόντων ιατρικών περιστατικών
Στο ερώτημα για το «πώς μπορούν οι αρχές της πόλης και η πολιτεία να συνδράμουν στην καλύτερη δυνατή διαχείριση μαζικών επειγόντων ιατρικών περιστατικών», οι Δρ. Λεόντιος Κωστρίκης και Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά στάθηκαν στο κομμάτι της εκπαίδευσης, με ασκήσεις, τόσο του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού όσο και των εμπλεκόμενων αρχών.
Ο δήμαρχος Λευκωσίας σχολίασε ότι θα έπρεπε να υπάρξει μεγαλύτερη εμπλοκή των τοπικών αρχών και έφερε ως παράδειγμα τη συνεργασία του δήμου Λευκωσίας με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, το ΤΕΠΑΚ μαζί με άλλα δύο ξένα πανεπιστήμια για το κέντρο έρευνας RISE. Μέσω του κέντρου έχει αναπτυχθεί μια εφαρμογή για τηλέφωνα, «Ο Ιχνηλάτης», το οποίο καταγράφει κινήσεις, αν φανεί κάποιο κρούσμα, και η ιχνηλάτηση γίνεται πιο εύκολο. «Με το RISE αναδεικνύεται η δυνατότητα των τοπικών αρχών να προσφέρουν κάτι περισσότερο. Επιβάλλεται όταν αρχίσει η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης να δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση σε ότι αφορά την κοινωνική πολιτική», είπε ο κ. Γιωρκάτζης.
Ο κ. Νουρής, εξήρε τη λειτουργία της Πολιτικής Άμυνας, ενώ κατέγραψε ως έλλειμμα τον συντονισμό με τις τοπικές αρχές. «Μας λείπουν ορισμένα στοιχεία στην οργάνωση της παροχής βοήθειας, της διανομής υλικού και αξιοποίησης κτηρίων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Θα το δούμε μέσα από τη μεταρρύθμιση», σημείωσε.
Η κα. Μαύρου παρατήρησε ότι οι τοπικές αρχές συνέδραμαν στη διαχείριση της πανδημίας μέσα από τις μαζικές απολυμάνσεις δημόσιων χώρων. «Αυτή η συνήθεια θα πρέπει να μείνει και μετά τη λήξη της πανδημίας», υπογράμμισε.
Κοινωνική Πολιτική και Πολιτισμός
Οι δύο τελευταίες ενότητες της συζήτησης αφορούσαν τις δράσεις κοινωνικής πολιτικής και πολιτισμού με τους συμμετέχοντες να σημειώνουν τη σημασία διαχείρισης των αναγκών των ευάλωτων ομάδων, αλλά και της πολιτιστικής δημιουργίας ως αντίδοτο στις συνθήκες εγκλεισμού που δημιουργεί η πανδημία.
Δείτε εδώ τα συμπεράσματα της συζητήσης
